Bademcikler, boğazın arka tarafında yer alan lenfoid dokulardır. Diğer lenf düğümlerinde olduğu gibi, bağışıklık sisteminin bir parçasını oluştururlar. Görevleri, virüs ve bakterilerin ağız ve burun yoluyla vücuda girişini engellemektir.
Ancak, bazen virüs ve bakteriler bademcikleri enfekte edebilir. Enfeksiyon, bademciklerin iltihaplanmasına ve tahriş olmasına neden olur. Bademcik iltihabına tonsilit adı verilir.
Tonsilit, genellikle 2 yaş üzeri çocuklarda görülür. Çocukluk döneminde çok sık rastlanılan bu rahatsızlığı, neredeyse her çocuk en az bir kere geçirir.
Bu yazı, bademcik iltihabına neden olan bakteri ve virüslerin nasıl yayılabileceğini anlatmaktadır. Ayrıca bademcik iltihabının semptomlarını, tedavisini ve insanların alabileceği önlemleri de içerir.
Bademcik İltihabı Bulaşıcı mıdır?
Bademcik iltihabı, vücudun bademcik enfeksiyonuna karşı verdiği tepkidir. Bu nedenle, bademcik iltihabı bulaşıcı değildir. Fakat, iltihaba neden olan bakteri ve virüsler bulaşıcıdır.
Sonuç olarak, bademcik iltihabının başka kişilere yayılmasını önlemenin en iyi yolu, neden olan patojenlerin yayılmasını durdurmaktır.
Nasıl Bulaşır?
Bademcik iltihabı, viral veya bakteriyel enfeksiyon sonucu oluşabilir.
Bakteriyel Bademcik İltihabı
Bademcik iltihabının başlıca bakteriyel nedenlerinden biri, A grubu beta-hemolitik streptokok (AGBHS) enfeksiyonudur. Bu bakteri, bir kişi enfeksiyonu olan birinin tükürüğü veya mukusu ile doğrudan temas ettiğinde yayılır. Bu ayrıca, havadan bakteri dolu damlacıkların solunmasını içerir.
Bakteriler, insanların birbirleriyle yakın temaslı olduğu yerlerde daha çabuk bulaşır. Okullar ve kreşler bu yerlere örnek olabilir.
Belirtiler, genellikle bakteri infekte olduktan 2-5 gün sonra ortaya çıkar.
Viral Bademcik İltihabı
Soğuk algınlığı ve gribe neden olan virüsler ayrıca bademcik iltihabına da neden olabilir. Bu virüsler, bilgisayar klavyesi ve kapı kolu gibi yerlerde saatlerce yaşayabilir. Bu dayanıklılık onların yayılmasını kolaylaştırır.
Belirtiler
· Bademcik ilthabının en yaygın belirtileri :
- Boğazda ağrı veya kaşıntı hissi
- Üzerinde beyaz noktalar olan, kırmızı ve şişmiş bademcikler
- Boyunda hassas ve genişlemiş lenf düğümleri
- Yutkunurken ağrı veya zorluk yaşamak
- Ağız açık uyumak ya da nefes almak
- Ağız kokusu
- Yüksek Ateş
- Susuzluk
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Karın ağrısı
Bazı çocuklarda yılda en az beş kere olan, kronik ya da tekrarlayan bademcik iltihabına rastlanabilir.
Nedenler
5 yaşın altındaki çocuklarda, bademcik iltihabına yaygın olarak virüsler neden olur. 5-15 yaş arası çocuklarda ise genellikle bakteriler yol açar.
Bademcik iltihabının yaklaşık %70’ine şunlar sebep olur:
- Adoenovirüsler
- Koronavirüs
- Sitomegalovirus
- Enterovirüsler
- Epstein-barr virüsü
- Nezle virüsleri
- HIV
- Kızamık virüsü
- Rinovirüs
Tedavi
Bademcik iltihabının bakteriden mi yoksa virüsten mi kaynaklandığını belirlemek, etkili tedavi sağlamanın en önemli adımıdır.
Bademcik ilthihabının belirtileri genellikle 1-2 hafta içinde geçer. Bu süre boyunca, evde şunları yapmak iyi gelebilir:
- Dinlenmek
- Bol miktarda sıvı tüketmek
- Ağrıyı azaltmak için boğaz pastilleri kullanmak
Bakteriyel bademcik iltihabı olan kişiler için antibotik tedavisi gerekmektedir. Antibiyotikler iyileşme sürecini hızlandırır ve ateşli romatizma gibi muhtemel komplikasyonların oluşma riskini azaltır.
Önleme
Bademcik iltihabını önlemenin en iyi yolu, neden olan bakteri ve virüslerin yayılmasını durdurmaktır. Sağlık çalışanları şunları öneriyor:
- Elleri sık sık yıkamak
- El yıkamak mümkün değilse dezenfektan kullanmak
- Elleri yıkamadan yüze temas ettirmemek
- Hapşırırken ya da öksürürken ağzı ve burnu kapatmak
- Hasta olan kişilerle yiyecek içecek ya da havlu paylaşmamak
- Ortak alanlardaki yüzeyleri dezenfekte etmek
- Bademcik iltihabı geçince diş fırçasını değiştirmek
Kimse hasta görünmese bile hijyene dikkat edilmelidir. Çünkü, çoğu insan belirti göstermese de bulaşıcı olabilir.
Özet
Bademcik iltihabı, enfeksiyon bademciklerde iltihaplanma, tahriş ve şişmeye neden olduğunda ortaya çıkar. Çocuklar arasında yetişkinlerden olduğundan çok daha yaygındır. Bademcik iltihabının kendisi bulaşıcı değildir. Fakat, iltihaba neden olan virüs ve bakteriler bulaşıcıdır. İnsanların bademcik iltihabına neden olan patojenlerin yayılmasını önlemeye yardımcı olmak için alabileceği birçok önlem vardır. Örnekler arasında hijyene dikkat etmek, hapşırırken ya da öksürürken ağzı ve burnu kapatmak ve hasta insanlarla yakın temastan kaçınmak yer alır.
Bademcikleriniz hakkında başka şikayetleriniz de varsa farklı bir hastalığına da yakalanmış olabilirsiniz. Bu konuda detaylı bilgi için Geniz Eti ve Bademcik Hastalıkları sayfamıza göz atabilirsiniz.
Bize danışmak için +90(552)4296262 numaralı telefonu arayabilir, buraya tıklayarak WhatsApp üzerinden iletişime geçebilir veya online randevu oluşturabilirsiniz.
Ayrıca bakınız: Kulak Enfeksiyonu