SARS-CoV-2 virüsü ve bunun sonucunda ortaya çıkan COVID-19 hastalığı artık herkesin haberdar olduğu şeyler. Dünyada milyonlarca kişi bu hastalığa yakalandı ve yüz binlerce kişi de COVID-19 nedeniyle vefat etti. Başlangıçta odak noktası; ateş, ağrı, kuru öksürük, boğaz ağrısı ve nefes almada güçlük gibi COVID-19 semptomlarını tespit etmekti. Ancak, bazı araştırmalar ani oluşan tat ve koku kaybı yaşamanın aslında ilk veya tek semptom olabileceğini gösterdi. Bu sebeple, sağlık örgütleri artık koku ve tattaki ani değişiklikleri COVID-19 enfeksiyonunun önemli bir belirtisi olarak kabul ediyor.
COVID-19 Vakalarının %85’i Tat ve Koku Kaybı Yaşıyor
Anozmi, tamamen koku kaybına ve hipozmi, koku alma duyusunun azalmasına denir. Bu durumlar COVID-19’a özel değildir. İnsanlarda yaşlılık sonucu veya soğuk algınlığı nedeniyle oluşan geçici bir koku kaybı olabilir. Bazılarında ise Parkinson veya Alzheimer hastalıklarının erken belirtisi olarak görülebilir. SARS-CoV-2’yi de içeren koronavirüs ailesinin, virüsle ilişkili anozminin %10-15’inden sorumlu olduğu düşünülüyor.
COVID-19’un belirtisi olarak görülen anozminin, vakaların %85’inde mevcut olduğu tespit edilmiştir. Fakat, kaydedilen veriler, ülkelere ve koku alma yetisini ölçmede kullanılan metodlara göre değişiklik gösteriyor. İran’da yapılan bir araştırma, COVID-19 vakalarının %98’ininde bir koku alma bozukluğu olduğu kaydetti. Çin’de ise hastaların sadece %5.1’inde anozmi görüldü. Koku kaybının genel olarak tat kaybıyla ilişkili olduğu da bulunmuştur. Bu, soğuk algınlığı olduğunuzda lezzetli bir yemeğin tadını çıkarmaya çalıştığınız zamanı düşündüğünüzde beklenen bir sonuç olabilir. Araştırmalar, diğer viral üst solunum yolu enfeksiyonları sırasındaki bulgularda olduğu gibi, kadınların erkeklere kıyasla COVID-19 nedeniyle anozmi yaşama olasılığının daha yüksek olduğunu kaydetti. Önemli olarak, ani anozmi, ateş ve nefes darlığı gibi diğer bilinen semptomlardan herhangi biri olmadan COVID-19 enfeksiyonunun tek semptomu olabilir.
COVID-19, Burun Boşluğundaki Kokudan Sorumlu Nöronlara Zarar Veriyor
Temel olarak, SARS-CoV-2 virüsü, insan vücudundaki belirli hücrelerde bulunan belirli proteinleri hedefler ve bunlara saldırır. Maalesef, bu tür proteinler burun boşluğunun dokularında oldukça bol miktarda bulunur. Birçok araştırma, COVID-19 hastalarının burnunda, boğazlarına bile kıyasla daha yüksek viral yük içerdiğini tespit etmiştir. Bu belirli burun dokuları, kokuları algılayan nöronların sağlığını ve işlevini desteklemekten sorumludurlar. Bu sebeple, nöronların kendileri virüs tarafından doğrudan hedef alınmasa da, kokulara tepki verme ve sinyallerini beyne iletme yetenekleri bozulur. Sonuç olarak, kusurlu bir koku alma duyusu oluşur.
COVID-19’un koku duyusunu bozmasının altındaki sebeplerini tam olarak anlayabilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Bu noktada, ön veriler, virüsün genellikle duyu nöronlarını istila etmediğini ve koku kaybının genel olarak merkezi sinir sistemine verilen hasardan kaynaklanmadığını gösteriyor. Ancak, kesin bir sonuca varabilmek için yeterince bilgi yok. Ayrıca, henüz koku duyularını geri kazanmamış bazı hastalar mevcut. Koku alma için gerekli burun bölgelerinin iltihaplanması ve tıkanması COVID-19 ile ilişkili anozmide rol oynayabilir ancak yine de daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Koku duyusu kaybının daha hafif bir hastalık geçirmekle ilişkili olduğuna dair bazı bulgular vardır. San Diego’da yapılan bir çalışma, sağlam koku alma duyusu olan kişilerde, COVID-19 için hastaneye yatış gerektirme olasılığının daha yüksek olduğunu kaydetti. Öteki yandan, koku kaybı yaşayan hastalarda, çoğunlukla sadece ayakta bakım yeterli olduğunu belirtti.
Bir çalışma, hastaların koku alma duyusunun ortalama dokuz günden kısa sürede geri döndüğünü, ayrıca, neredeyse tüm hastaların koku alma duyularını 28 gün içinde geri kazandığını tespit etti. Fakat, COVID-19’un ölümle sonuçlanabileceğini unutmayın. Uzmanların önerdiği tedbirleri dikkatle uygulayın.
COVID-19 hakkında daha fazla bilgi için koronavirüs ve alerji konulu yazımıza göz atabilirsiniz.
Bize danışmak için +90(552)4296262 numaralı telefonu arayabilir, buraya tıklayarak WhatsApp üzerinden iletişime geçebilir veya online randevu oluşturabilirsiniz.